Jakie badania powinien wykonać każdy mężczyzna?
Badania podstawowe, o których pisaliśmy w artykule: "Jakie badania laboratoryjne powinniśmy wykonywać i jak często?" powinien wykonywać każdy. Nie ma znaczenia płeć, ani wiek.
Należą do nich: morfologia krwi z rozmazem, CRP, glukoza, kreatynina, elektrolity, frakcje cholesterolu, próby wątrobowe (AST,ALT,GGTP), bilirubina, kwas moczowy, TSH,fT4, mocz ogólny, kał na krew utajoną w kale.
W grupie badań podstawowych, zarezerwowanych tylko dla mężczyzn, jest PSA.
Badanie to jest testem przesiewowym w kierunku raka gruczołu krokowego. Uważa się, że badanie to powinno być wykonywane u panów powyżej 55 roku życia. Wtedy wzrasta ryzyko pojawienia się raka prostaty. Normy PSA ustalone są jednak również dla mężczyzn młodszych, dlatego wydaje się słuszne, żeby zalecać wykonywanie tego badania wcześniej, zwłaszcza u osób obciążonych występowaniem raka w rodzinie. Oprócz PSA całkowitego , możemy również oznaczyć frakcję wolną PSA i wyliczyć współczynnik PSA wolnego do całkowitego. Wartość poniżej 10% wskazuje na duże ryzyko wystąpienia nowotworu.
Do badań hormonalnych, które typowo oznaczają mężczyźni, należy poziom testosteronu. Badanie to wykonują zarówno młodzi mężczyźni, jak i starsi. Jest to jednak badanie specjalistyczne i tak, jak pisałam w poprzednim artykule, powinno być interpretowane przez lekarza specjalistę w odniesieniu do objawów zgłaszanych przez pacjenta.
Oprócz badań laboratoryjnych panowie powinni zwrócić również uwagę na badania obrazowe.
Oprócz typowych badań : RTG płuc, USG jamy brzusznej, tarczycy, miednicy małej, mężczyźni powinni wykonywać badanie jąder i prostaty.
Samobadanie jąder jest tak samo ważne jak samobadanie piersi u kobiet. Nowotwory jąder to niestety schorzenia młodych mężczyzn. Każde zgrubienie, guzek wyczuwalne w samobadaniu wymaga kontroli lekarza. Każdy młody mężczyzna powyżej 20 roku życia powinien mieć wykonane badanie USG jąder.
Wizyta u urologa kojarzy się z reguły z wizytą dojrzałego pacjenta celem kontroli gruczołu krokowego. Zapominamy o jądrach i badaniu USG, dlatego w tym artykule chciałabym szczególnie zachęcić młodych mężczyzn do kontroli, samobadania i wizyty u urologa. Badanie USG jest bezbolesne, dostępne i powinno być wykonywane regularnie.
Starsi panowie częściej wykonują badania urologiczne ze względu na kontrolę gruczołu krokowego, jednak podczas wizyt nie zapominajcie o USG jąder i pęcherza moczowego.
Statystycznie, mężczyźni są bardziej narażeni na choroby sercowo-naczyniowe, nowotwory płuc, jelita grubego.
Z tego względu oprócz badań podstawowych z krwi (lipidy, glukoza, kwas moczowy) po 45-50 roku życia powinno się zaplanować wizytę u kardiologa. Należy regularnie mierzyć ciśnienie krwi. Jeżeli objawy ze strony układu krążenia pojawią się przed 45 rż, wtedy oczywiście konsultacja kardiologiczna jest konieczna wcześniej.
Nie można również zapominać o badaniach endoskopowych - gastroskopia i kolonoskopia - wykonanie jej po 50 rż to konieczność.
Większość z nas boi się tych badań, jednak obecnie, kiedy możemy je wykonywać w znieczuleniu, krótkim uśpieniu, nie powinniśmy mieć obaw. Rak jelita grubego jest niestety nowotworem, który pojawia się u coraz młodszych osób, dlatego w grupach ryzyka, u osób obciążonych, kolonoskopię wykonujemy znacznie wcześniej, nawet między 20-30 rż.
Drodzy Panowie, badajcie się zatem regularnie i nie bójcie się lekarzy. Niestety nadal często spotyka się mężczyzn, którzy nie chodzą do lekarza, bo uważają, że robienie badań nie jest potrzebne, bo przecież nic ich nie boli.
Pamiętajcie, żeby wcześnie rozpoznać chorobę i móc ją skutecznie leczyć, nie możemy czekać. Profilaktyka jest najważniejsza.
Dr n.med. Katarzyna Jankiewicz-Ziobro
Poradnia Internistyczna
NZOZ Twoje Zdrowie
Sosnowiec Naftowa 11