Co możemy zatem zrobić, żeby walczyć z tą nadal bardzo groźną chorobą, która jest jedną z głównych przyczyn śmiertelności.
W walce tej zdecydowanie najważniejsza jest profilaktyka!
Na co zatem powinniśmy zwracać uwagę i jakie badania powinniśmy wykonywać?
Po pierwsze: należy ocenić ryzyko zachorowania na raka. Czy w rodzinie występowały już przypadki chorób nowotworowych? Czy nasi bliscy- rodzice, dziadkowie chorowali na raka i na jaki typ nowotworu?
Jeżeli nasz wywiad rodzinny jest dodatni, czyli były już przypadki raka, powinniśmy się bardziej obserwować i częściej wykonywać badania profilaktyczne.
Istnieje również wtedy możliwość zapisania się do Poradni Genetycznej, w której możemy wykonać badania naszych genów, które mogą predysponować do zachorowania. Najczęściej wykonywanym badaniem jest oznaczanie genów BRCA1 i BRCA2, których obecność zdecydowanie zwiększa ryzyko zachorowania na raka piersi i raka jajnika.
W województwie śląskim Poradnia Genetyczna działa prężnie przy Instytucie Onkologii w Gliwicach. Skierowanie do poradni wypisuje lekarz rodzinny.
Po drugie wykonujmy regularnie podstawowe badania krwi, ale także badania USG i RTG. Należy mieć świadomość, że badania krwi podstawowe mają największe znaczenie przy wykrywaniu białaczek. Niestety w pozostałych typach raków, badania laboratoryjne długo pozostają bez zmian, nawet markery nowotworowe nie są idealnym badaniem diagnostycznym do wykrywania nowotworów.
Zdecydowanie najlepszymi badaniami są badanie fizykalne, w tym również samobadanie w domu oraz badania obrazowe.
Samobadanie piersi jest najlepszym sposobem na wczesne wykrycie zmian w piersiach. Każda kobieta najlepiej zna swoje piersi i najszybciej jest w stanie zauważyć jakąś zmianę.
Oczywiście badania USG, mammografia czy MR są badaniami zdecydowanie dokładniejszymi, ale samobadanie wykonujmy 1 raz w miesiącu, najlepiej zaraz po miesiączce. Pozostałe badania USG i mammografię zamiennie 1x w roku. Rezonans jest już badaniem wykonywanym w Poradni Chorób Sutka czy Poraniach Onkologicznych.
Podobnie w przypadku nowotworów jamy brzusznej. Przewlekające się dolegliwości: zaparcia, ból, biegunki są zawsze wskazaniem do wykonania badań dodatkowych. USG jamy brzusznej jest badaniem dostępnym w każdej poradni POZ. Na gastroskopię i kolonoskopię może skierować lekarz rodzinny. Są również programy profilaktyczne wczesnego wykrywania raka jelita grubego.
Nie zapominajmy o RTG płuc.
Wiele lat temu znacznie częściej wykonywaliśmy to badanie, teraz niestety znacznie rzadziej jest zlecane w profilaktyce. Niestety badanie to ma swoje wady, nie jest tak dokładne jak TK. Jest jednak badaniem przesiewowym i jeżeli w RTG występują jakieś nieprawidłowości, to po konsultacji specjalistycznej warto wykonać badanie TK klatki piersiowej.
W ginekologii mamy duże możliwości diagnostyczne: cytologia płynna, kolposkopia, biopsja trzonu macicy - wykonywana już w poradni, badania USG, TK. Temat nowotworu szyjki macicy został już szczegółowo rozwinięty na naszym blogu w poprzednich artykułach.
Podobnie z diagnostyką pozostałych nowotworów - głowy, szyi, kości.
Pamiętajmy o badaniach podstawowych - RTG, USG. W neurologii TK, MR głowy.
Każdy nietypowy objaw, który długo utrzymuje się w naszym organizmie wymaga diagnostyki.
Jeżeli będziemy o tym pamiętać, szansa na wczesne rozpoznanie raka jest dużo większa. Jesteśmy w stanie rozpoznać zmiany, które mogą się przekształcić w raka.
Zatem badajmy się!
Wykonujmy badania profilaktyczne: badania krwi, USG i badania endoskopowe!
Na koniec koniecznie należy wspomnieć i podkreślić, że styl naszego życia, sposób odżywiania, stres, jakość snu ma bezpośredni wpływ na ryzyko zachorowania. Udowodniono, że używki - wszystkie-przyspieszają rozwój raka, a wręcz go wywołują. Papierosy głównie raka płuc, krtani, alkohol raka piersi, żołądka, jelita grubego. Narkotyki generalnie są zabronione i niewskazane, a ich działanie jest szkodliwe na cały organizm.
Bardzo ważna jest jakość snu, długość i narażenie na stres. Nasze zbyt szybkie życie, przepełnione stresem nie jest dobre dla zdrowia. Może zatem powinniśmy czasami zwolnić i odpocząć. Pójść na spacer, na basen i odpocząć.
Dbajmy o siebie i naszych bliskich!
Więcej o profilaktyce nowotworowej dowiecie się z materiału wideo:
Dr n.med. Katarzyna Jankiewicz-Ziobro
Specjalista chorób wewnętrznych
Poradnia Internistyczna
NZOZ Twoje Zdrowie
Sosnowiec Naftowa 11